italian flag    english flag

Risultato Database Epigrafi

Search for:

Schedae numerus: EDR094100


1 epigrafi su 113833 record totali
1 inscriptions found


Pagina 1 di 1



1

Schedae numerus: EDR094100      TM numerus:   247511
Regio antiqua: Etr
Regio nostrae aetatis: I
Urbs antiqua: Rusellae   TMGEO
Urbs nostrae aetatis: Grosseto, frazione Roselle
Locus inventionis: Campagnatico (Grosseto), località Granaione, Poggio Rotigli
Locus adservationis: Firenze, Museo Archeologico Nazionale, inv. n. 91801 a-b
Rerum inscriptarum distributio: diploma
Rei materia: aes
Mensurae: Alt.: 10   Lat.: 14.7   Crass./Diam.: 0.21   litt. alt.: ?
Status tituli: tit. integer
Scriptura: caelo
Lingua: latina
Titulorum distributio: fasti, leges, acta
Virorum distributio: mil.; imp.
Editiones: Not. Sc., 1959, nr. 13, pp. 56-65 (M. Bizzarrini, G. Forni) (1)
Athenaeum, 38, 1960, pp. 3-25 (M. Bizzarrini, G. Forni) - AE 1961 (2)
AE 1961, 0240 (3)
M.M. Roxan, Roman Military Diplomas, London, 1978, nr. 78 (4)
SupplIt, 16, 1998, pp. 140-144, nr. 50, con foto (S. Conti) - AE 1998 (5)
AE 1998, 0467 (6)
HD032314 (B. Ruck) (7)
Cfr. Arctos, 42, 2008, pp. 45-64 (M. Colombo) - AE 2008 (8)
AE 2008, 0052 (9)
Athenaeum, 100, 2012, p. 336 (W. Eck) (10)
Natione Italus - Valerio Clemente e il territorio di Campagnatico dalle origini al Medioevo, Grosseto, 2012, pp. 45-51 (M. A. Turchetti) (11)
Cfr. Notiziario della Soprintendenza per i Beni Archeologici della Toscana, 8, 2012, p. 608 (M. Celuzza, M. A. Turchetti) (12)

Textus:
〈:Lastra 1, facciata esterna〉
Impp. Caess.(:Imperatores Caesares) Fl(avius) Val(erius) Constantius, Gal(erius) Val(erius) Ma=
ximian(us), P(ii) F(elices) in(victi) Aug(usti), p(ontifices) m(aximi), Ger(manici) m(aximi) V, Sar(matici) m(aximi) III, Per(sici) m(aximi) II, Br(ittannici)
m(aximi) II, Car(pici) m(aximi) V, Ar(menici) m(aximi), Med(ici) m(aximi), Ad(iabenici) m(aximi), tr(ibunicia) p(otestate) XVI (!), co(n)s(ules) VI, p(atres) p(atriae), p(roconsules),
DD. nn.(:Domini nostri) Diocletian(us) et Maximian(us), patr(es) Augg. et Caess.(:Augustorum et Caesarum),
D(omini) n(ostri) Severi(us)(:Severus) et Maximin(us), nob(ilissimi) Caes(ares). Nomina mili=
tum, qui militaver(unt) in coh(ortibus) pr(aetoriis) Augg. et Caess.(:Augustorum et Caesarum) dec(em) I II III IIII
V VI VII VIII VIIII X piis vindicib(us), qui pie et fortiter militia
functi sunt, ius tribuimus conubii dumtaxat cum
10 singulis et primis uxoribus, ut, etia(m)si pe(re)grinis(:peregrini) iu=
ris feminas in matrimonio suo iunxerint,
proinde liberos tollant acxi(:ac si) ex duobus civibus
Romanis natos a(nte) d(iem) VII id(us) Ian(uarias)
DD. nn.(:Dominis nostris) Constantio Aug(usto) VI et Maximian(o) Aug(usto) VI co(n)s(ulibus)
15 coh(ors) VIIII pr(aetoria) August(orum) et Caesar(um),
Valerius Clemens
natione Italus.
Descript(um) et reconn(i)t(um)(:recognitum) ex tabula aerea, que(:quae) fixa est Ro=
me(:Romae) in muro pos(t) templu(m) divi Aug(usti) ad Minervam.

20 〈:Lastra 1, facciata interna〉
Impp. Caess.(:Imperatores Caesares) Fl(avius) Val(erius) Constantius,
G(alerius) Val(erius) Maximian(us), P(ii) F(elices) in(victi) Aug(usti),
p(ontifices) m(aximi), Ger(manici) m(aximi), Sar(matici) m(aximi) III, Per(sici) m(aximi) II, Br(ittannici) m(aximi) II,
Car(pici) m(aximi) V, Ar(menici) m(aximi), Ad(iabenici) m(aximi), tr(ibunicia) p(otestate) XVI (!), co(n)s(ules) VI, p(atres) p(atriae), 〈p(roconsules)〉,
25 DD. nn.(:Domini nostri) Dioclet(ianus) (et) Maximian(us), patr(es)
Augg. et Caess.(:Augustorum et Caesarum),
DD. nn.(:Domini nostri) Severi(us)(:Severus) et Maximin(us), nob(ilissimi) Caes(ares).

〈:Lastra 2, facciata interna〉
a(nte) d(iem) VII id(us) Ian(uarias)
30 DD. nn.(:Dominis nostris) Constant(io) Aug(usto) VI et Maximian(o)
Aug(usto) VI co(n)s(ulibus)
coh(ors) VIIII pr(aetoria) Augg. et Caess.(:Augustorum et Caesarum),
Valer[ius Cle]mens
natione Italus.
35 [Decript(um) et recon(nitum)(:recognitum)]

〈:Lastra 2, facciata esterna〉
Valeri Gaiani
Valeri Albini
Valeri Vitalis
40 Valeri Valentini
Valeri Victor(is)
Valeri Traiani
Valeri Ianuari.


Apparatus: Textus secundum (11), contulit ad imaginem C. Della Santa a. 2018.
Il diploma riguarda un veterano appartenente alla cohors VIIII praetoria, Valerius Clemens. Accanto ai nomi dei due Augusti in carica (Costanzo e Galerio), sono nominati anche i loro patres (Diocleziano e Massimiano) e i Cesari (Severo e Massimino). L'iscrizione è databile con precisione grazie alla titolatura imperiale e alla conoscenza del giorno di congedo delle corti pretorie. Si tratta del più recente diploma militare conosciuto.
Si è tentati di ipotizzare che Valerio Clemente abbia potuto usufruire dei diritti che il diploma garantiva e che abbia deciso di ritirarsi in pensione non troppo lontano dal luogo dove il diploma stesso è stato rinvenuto; non è tuttavia dato sapere con certezza se fosse originario dell'ager Rusellanus o di altra località italiana (11).

Tempus: 7 - 1 306 d.C. / 306 d.C.  (historia, antiquitates; prosopographia; formulae)
Schedae scriptor: Andrea Raggi (STEFANO CONTI)    Tempus schedae: 09-03-2020  (10-03-2020)


Aggiunte e correzioni